Dat buitenshuis koffiedrinken in gezelschap in Italië anders is dan in Nederland weet iedereen die hier weleens is geweest. Je rent samen de bar binnen, bestelt een aantal caffè, praat wat bij tot het kopje op het schoteltje voor je gezet wordt, suiker, roeren, in één teug drinken, nog even wat koetjes en kalfjes en weg ben je weer.
Het Hollandse koffiedrinkritueel in gezelschap is in ieder geval heel anders. Je gaat rustig aan een tafeltje zitten, wuift al pratend naar de bediende, bestelt een kopje koffie en kletst vrolijk verder tot de kopjes worden gebracht. Iedereen is even druk met suiker en melk en dan hervat je het gesprek. En vaak volgt na die eerste kop nog een tweede en heel soms zelfs een derde. Pas als je bijgepraat bent of als de tijd begint te dringen, zwaai je weer naar de bediende. Je wacht tot de rekening gebracht wordt en stapt na een half uurtje, een uurtje of nog langer de koffiegelegenheid weer uit. Maar zijn de verschillen tussen Nederland en Italië ook zo groot als je op koffievisite komt?
Koffie in Italië en in Nederland
Het lijkt dus een mooi onderwerp voor een column. De cultuurverschillen tussen ‘koffie thuis met vrienden’ in Italië en in Nederland. Verschillen te over, dat kan dan toch haast niet anders als je al naar de verschillen buiten de deur kijkt. Over hoe je omgaat met verwacht en onverwacht bezoek, wat je ze aanbiedt en natuurlijk of het koffiedrinkritueel net zo verloopt als in de bar. En dan met verhalen over mijn ervaringen als bezoekster. Het kan niet anders of dat wordt een leuk stukje. Goed, eens even een opzetje maken.
Aangekondigde bezoekjes
Laten we beginnen met de klassieker: in Italië zul je niet zo gauw als in Nederland je agenda trekken om dag en tijd vast te leggen voor een gezellige koffieafspraak. Aan de andere kant, helemaal onaangekondigd val ik hier ook niet bij iedereen binnen. Zeker als iemand wat verder woont of een druk leven heeft, bel ik van tevoren om te checken of de betreffende persoon thuis is en of het uitkomt. Of wanneer ik bij iemand langsga die niet echt onder de noemer ‘goede vriend’ valt en zich wat ongemakkelijk zou voelen als jij op de stoep staat terwijl de kussens niet recht liggen op de bank. Niet helemaal hetzelfde als lang van tevoren een afspraak maken, maar ook niet helemaal spontaan en onaangekondigd.
Onverwachte binnenvalacties
Grotere verschillen bij de onaangekondigde bezoekjes dan. Met een leuk verhaal over hoe ik ‘s ochtends na de eerste taxiritten van de dag om kwart over acht bij de buurvrouw naar binnen stap voor een kopje koffie en tegelijkertijd de laatste dorpsnieuwtjes te horen krijg. Dat doe je per slot van rekening niet zo gauw in Nederland: ik zie het verschrikte slaapgezicht van mijn buurvrouw in ochtendjas en met konijnenpantoffels al voor me.
Maar als ik er langer over nadenk, zou ik dat ‘s ochtends in alle vroegte ook niet hebben gedaan in de andere Italiaanse plaatsjes waar ik heb gewoond. Of bij de overige buren hier in de straat. Ze zouden me zien aankomen, zeg! En goed beschouwd is mijn ervaring dat spontaan binnenvallen op een wat ‘normaler’ tijdstip’ bij buren, vrienden of familie niet echt verschillend is tussen beide landen. Dat doe je vaak bij mensen met wie je een bepaalde band hebt. Nee, geen goed voorbeeld voor leuke verschillen.
Het koffiebezoek zelf
Laten we het dan over een andere boeg gooien: de reacties en de manieren waarop mensen in Italië of in Nederland met bezoek omgaan. Dat is vast een leuke invalshoek om de verschillen naar voren te laten komen. In Nederland krijg je vaak koffie aangeboden als je binnenkomt. Of iets anders, al naar gelang het tijdstip. Met natuurlijk het beroemde koekje. Of iets anders. In Italië eigenlijk ook als ik er over nadenk. Een caffé op een schoteltje. Vaak met chocolaatjes, speciaal voor het bezoek dat langskomt. In Nederland krijg je vaak ook nog een tweede kop, in Italië niet zo gauw. Dat is geen ongastvrij gebaar, dat niet aanbieden van een tweede kopje. Maar eerder om te voorkomen dat het hart van de gast rare sprongen gaat maken. Maar om daar nu alle verschillen aan op te hangen, nee, dat is te magertjes.
Tijdsduur van je koffiebezoekje
De laatste factor waar ik misschien wat mee kan: de duur van het bezoek. Misschien blijf je in Nederland bij een bezoekje over het algemeen langer hangen dan je in Italië zou doen. Maar ook daar zijn heel wat uitzonderingen op te bedenken. Per slot van rekening zijn de keren niet te tellen dat we hier naar vrienden gingen voor ‘eventjes een snelle koffie’ en het uitliep op het halen van pizza’s om vervolgens om 11 uur ‘s avonds de zich onder de bedden verstopte kinderen te verzamelen om naar huis te gaan. En omgekeerd rende ik in Nederland bij heel wat mensen even gauw naar binnen voor een kopje koffie om daarna meteen weer te vertrekken.
Een column van niks
Lekker is dat. Blijken de ‘binnenshuise’ koffierituelen in Italie en Nederland niet net zoveel van elkaar verschillen als die van het drinken van koffie buiten de deur. Veel te veel uitzonderingen op de regel. En vanwege die uitzonderingen gaat het ‘samen thuis koffiedrinken’ in beide landen juist verdacht veel op elkaar lijken. Het wordt niks met die leuke koffiecolumn. Ik ga maar op zoek naar een ander onderwerp.
Deze column verscheen eerder op ditisitalie.nl
Leave a Reply